Blue Monday

Blue Monday

16 januari is de meest deprimerende dag van het jaar. Dat beweert de Britse psycholoog Cliff Arnall die zich in depressies specialiseerde.

Hij bedacht in 2005 een formule waaruit bleek dat de derde maandag in januari de dag is waarop de meeste mensen zich treurig, neerslachtig of weemoedig voelen. De redenen hiervoor klinken plausibel: rond deze tijd wordt bij veel mensen duidelijk dat de goede voornemens moeilijk vol te houden zijn, de eerste rekeningen vallen weer op de mat, de donkere winterdagen lijken maar niet voor bij te gaan, de sleur is weer begonnen en de vakanties lijken nog ver weg. Het nieuwe jaar lijkt toch niet echt anders te zijn dan het vorige. Daarbij is maandag sowieso voor veel mensen al de minste dag van de week.

 

Arnalls formule ziet er als volgt uit:

Hierin is W een maat voor het weer, D voor de schulden, d voor het maandelijkse salaris, T voor hoe lang geleden het kerst was, Q staat voor hoe goed men nog de goede voornemens volhoudt, M voor het motivatieniveau en N voor het gevoel om actie te ondernemen.

Er wordt niet aangegeven wat de eenheden van de variabelen zijn wat de formule dubieus maakt en ervoor zorgde dat Arnall in academische kringen overladen werd met kritiek.

 Maar of de formule nu klopt of niet, of het nu marketingtechnisch interessant is of niet, feit is dat de winterdip de meeste mensen bekend voorkomt. We hebben er allemaal weleens last van: een herfst- of winterdip wordt aangewakkerd door klimaatsveranderingen. In de herfst- en wintermaanden zijn de dagen nu eenmaal korter en donkerder. Door het gebrek aan zonlicht raken je hormonen van slag, het gevolg kan een dip zijn.

Dip of depressie

Het verschil tussen een dip en depressie is niet altijd makkelijk te zien, maar voor de behandeling wel belangrijk. Want waar een dip na een paar weken vanzelf weer overgaat, heb je bij een depressie echt professionele hulp nodig.

Een depressie heeft een aanwijsbare oorzaak: een overlijden, verhuizing of andere grote veranderingen in je leven. Toch ontstaat een depressie vaak ongemerkt en ontdek je pas veel later wat de aanleiding was. Symptomen van een depressie kunnen erg heftig zijn.

Symptomen
Zowel bij een herfstdip als bij een depressie kun je - in meer of mindere mate - last hebben van de volgende symptomen:
- stemmingsdalingen
- grotere slaapbehoefte of juist niet kunnen slapen
- prikkelbaar zijn
- geen plezier of interesse hebben in je omgeving
- toegenomen of juist afgenomen eetlust
- slechte concentratie
- gebrek aan zelfvertrouwen
- huilbuien zonder dat het oplucht of juist niet kunnen huilen



TIEN TIPS TEGEN DE DIP:

1. Onderga lichttherapie
Natuurlijk zonlicht is na te bootsen met speciale UV-lampen. Lichttherapie wordt vaak toegepast als middel tegen winterdepressie. Je kunt zelf zo’n lamp komen, maar er zijn ook plekken waar je je kunt laten bestralen.

2. Ga onder de zonnebank
De UVB-stralen van de zonnebank stimuleren de pijnappelklier en zo de afgifte van hormonen. Overleg met een arts of andere deskundige hoe vaak en hoe lang je eronder moet om een goed resultaat te behalen. En pas - net als bij de echte zon - op voor huidbeschadiging.

3. Neem de juiste voedingsstoffen tot je
Tijdens de donkere dagen heeft je lichaam meer behoefte aan voedsel. Geef hier bij een dip niet aan toe! Blijf normaal eten, let erop dat je voldoende vitamine c binnen krijgt en vul je menu aan met omega-3 vetzuren.

4. Zorg voor rust, ritme en regelmaat
Net als bij iedere geestelijke instabiliteit, zijn rust, ritme en regelmaat erg belangrijk, als je je balans weer wilt vinden. Zorg dus voor structuur; Ga iedere dag op dezelfde tijd naar bed en sta - ook al is het soms lastig - ook weer op een vast tijdstip op. Zorg daarnaast dat je op vaste tijden eet, afwast en je tanden poetst. En ruim je huis op, dit geeft niet alleen afleiding; het zorgt ook voor een opgeruimd gevoel in je hoofd.

5. Zoek contact
Al ben je misschien liever alleen, zorg voor voldoende sociale contacten. Impulsen van buitenaf houden je aandacht weg bij de donkere stemming binnenin je. Daarbij kan een luisterend oor van een goede vriend (of juist vage kennis!) soms wonderen doen. Bedenk bij het zoeken van en gesprekspartner dat een op de dertien mensen met soortgelijke gevoelens kampt. Dikke kans dus dat je elkaar kunt helpen.

6. Vermijd alcohol en drugs
Alcohol en drugs versterken je stemming. Dus voel je je al niet zo fruitig, zoek dan vooral geen troost in 'geestverruimende middelen'. Want hiermee vergroot je de kans in een neerwaartse spiraal terecht te komen. Een onschuldige dip kan op die manier uitgroeien tot een depressie.

7. Kom in beweging
Wist je dat joggen en hardlopen de beste natuurlijke antidepressiva zijn? Door iedere dag tenminste een kwartier intensief te bewegen maakt je lichaam endorfine en serotonine aan; stemmingsverhogende stofjes in de hersenen.

8. Ga naar buiten
Ga naar buiten, trek de natuur in. Buitenlucht en daglicht zijn essentieel, om je lekker te voelen, ook als het geen mooi weer is.

9. Verwen jezelf
Een slecht zelfbeeld gaat vaak hand in hand met een dip of depressie. Waak er dus voor dat je jezelf niet wegcijfert. Denk juist eens extra aan jezelf; Ga uit eten, laat je verwennen door een schoonheidsspecialiste, bezoek de sauna of ga lekker winkelen. Stort daarnaast je hart bij tijd en wijlen even lekker uit. Want jouw gevoelens zijn belangrijk!

10. Schrijf het weg
Is er even niemand om naar je te luisteren? Zet dan je gevoelens op papier. Een (tijdelijk) dagboek geeft je niet alleen een uitlaatklep; Het helpt je ook bij het ordenen van je gevoelens.

Verwacht niet direct resultaat! Het kan even duren voordat je verbetering ziet. Als de klachten langer dan 4 weken aanhouden, wordt het tijd om contact op te nemen met bij voorbeeld je huisarts of een goede coach.